مقدمه در سال های اخیر جلبک ها به عنوان منبع گسترده ای از عناصر تغذیه ای ارزشمند و ترکیبات متنوع زیست فعال شناخته شده و مورد توجه محققین قرار گرفته اند. تامین منبع کربنی مناسب جهت کشت جلبک ها موجب گران قیمت شدن فرآیند تولید آن ها جهت استفاده برای مصارف تغذیه ای و دارویی شده است. مواد و روش ها اخیرا تحقیقات مختلفی در خصوص تکنیک های کشت و تولید انواع مختلف جلبک ها، بر پایه استفاده از منابع جدید و ارزان قیمت کربن صورت گرفته است. ضایعات کشاورزی و صنایع غذایی از جمله منابع غنی ترکیبات کربنی محسوب میشوند. سالانه حدود 3/1 از حجم کل مواد غذایی در سطح جهان تبدیل به ضایعات میشود. لذا در سال های اخیر طی مطالعاتی به بررسی کاربرد این دست از ضایعات به عنوان بستری برای کشت جلبک ها پرداخته شده است. از جمله این تحقیقات میتوان به کاربرد انواع ضایعات و محصولات جانبی کارخانجات مواد خوراکی، مازاد محصولات و تولیدات کشاورزی و حتی فاضلاب صنایع غذایی، جهت کشت جلبک اشاره نمود. در مقاله حاضر به چند نمونه از تحقیقات انجام شده در این زمینه اشاره شده است. یافته ها با توجه به وجود مقادیر قابل توجه ترکیبات قندی و کربن در ضایعات کشاورزی و صنایع غذایی، این ترکیبات میتوانند بستر مناسب جهت کشت انواع مختلف جلبک ها با هدف استفاده از آن ها جهت کاربردهای مختلف غذایی، دارویی و آرایشی-بهداشتی محسوب گردند. عدم وابستگی به نور در کشت میکسوتروف و هتروتروف به طور قابل توجهی هزینه ها و فضا را در مقایسه با کشت اوتوتروف کاهش داده است. نتیجه گیری با توجه به نتایج بدست آمده در تحقیقات مختلف انجام شده در این زمینه میتوان امیدوار بود که روش کشت هتروتروف جلبک با استفاده از ضایعات مواد غذایی برای تامین نیازهای غذایی در آینده نقش اساسی داشته باشد.

سلامت و امنیت غذایی یک کشور وابسته به تولیدهای بخش کشاورزی است و هر اختلالی در روند تولیدهای این بخش می‎تواند امنیت غذایی خانوارها را تهدید کند. در میان چالش های اثرگذار بر بخش کشاورزی، تغییرهای اقلیم به دلیل تاثیر مستقیم بر عملکرد محصول ها و نیز منابع آب، دارای اهمیتی دو چندان است. این در حالی است که در دهه های آتی، تغییرهای اقلیم پدیده ای مشهود در اغلب منطقه های خشک و نیمه خشک همچون ایران خواهد بود. از این رو با توجه به اهمیت تأمین غذا در فرآیند توسعه اقتصادی، بررسی پیامدهای رفاهی پدیده تغییر اقلیم و نیز ارائه ی راهکارهای سازگاری با آن ضروری است. بر این اساس، این پژوهش با هدف ارزیابی راهبرد مدیریتی کاهش ضایعات محصول های کشاورزی برای رویارویی با پیامدهای تغییرهای اقلیم بر امنیت غذایی خانوارهای کشاورز دشت همدان- بهار طرح ریزی شد. نتایج نشان داد که با در نظر گرفتن رویکردی میانه در پیش بینی تغییرهای اقلیم منطقه، همگام با افزایش برداشت از منابع آب زیرزمینی به میزان 25 درصد، افزایش میانگین قیمت محصول های کشاورزی به میزان 39 درصد و کاهش 13 درصدی تولیدهای کشاورزی در دوره برنامه ریزی 20 ساله ی تحقیق نسبت به سال پایه 97-1396، ارزش حال درآمد خالص تولیدکنندگان در بخش کشاورزی منطقه به میزان 22 درصد کاهش و شاخص سوء تغذیه به میزان 47 درصد افزایش خواهد یافت که اتخاذ راهبرد مدیریتی یادشده، بهبود شرایط ناامنی غذایی دشت به میزان 25 درصد را در پی خواهد داشت.

کشت قارچ های خوراکی صدفی راه حلی مناسب برای تبدیل ضایعات حاصل از صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی به یک ماده غذایی با ارزش است. در این مطالعه برخی از مواد مانند تراشه (چیپس) چوب، غوزه پنبه، تفاله فشنگی چغندرقند و لیف نخل به عنوان سوبسترا و چند نوع ماده افزودنی از جمله سبوس گندم، سبوس برنج، پودر کنجاله سویا و تفاله هویج به عنوان مکمل غذایی برای کشت قارچ خوراکی صدفی P.florida  استفاده گردید. کمترین طول دوره رشد قارچ خوراکی روی سوبسترای لیف نخل غنی شده با مکمل غذایی پودر کنجاله سویا با 33/27 روز، بیشترین تعداد اندام باردهی روی سوبسترای غوزه پنبه غنی شده با سبوس گندم با 46 عدد، بیشترین میانگین وزن اندام باردهی روی سوبسترای تفاله فشنگی چغندر قند غنی شده با مخلوط پودر کنجاله سویا با سبوس برنج به وزن 5/34 گرم بدست آمد و همچنین بیشترین عملکرد محصول و کارایی بیولوژیکی قارچ خوراکی روی سوبسترای تفاله فشنگی چغندرقند غنی شده با سبوس برنج به ترتیب با 7/680 گرم و 1/136 درصد بود.

روش اصلی مورد استفاده در این مطالعه تکنیک دلفای بود. در متداول تین شکل، دلفای حداقل شامل سه ابزار مختلف است که در مطالعه حاضر در قالب سه دور جداگانه انجام گرفته است. بروکس (1972) اظهار می دارد که تعداد مراحل دلفای می تواند توسط محقق از پیش تعیین شده باشد یا اینکه تا زمانی که گروه به اجماع برسد ادامه یابد. هدف اصلی این تحقیق شناسایی راهبردهای تجاری سازی یافته های تحقیقات دانشگاهی در صنایع غذایی کشاورزی بود. هفتاد و چهار عضو هیات علمی گروه صنایع غذایی کشاورزی که در دانشگاه های دولتی مشغول به کار بودند به عنوان پانل متخصصان در این مطالعه مورد استفاده قرار گرفتند. در نهایت، 25 عضو هیات علمی پرسشنامه های هر سه دور را تکمیل نمودند. اولین دور پرسشنامه از طریق انجام مرور ادبیات با یک سوال باز پاسخ تدوین گردید. روایی محتوایی این پرسشنامه با کمک اساتید گروه های ترویج و آموزش کشاورزی و صنایع غذایی دانشگاه تربیت مدرس مورد تایید قرار گرفت. اعضای پانل 17 راهبرد مربوط به تجاری سازی یافته های تحقیقات دانشگاهی صنایع غذایی را در دور اول شناسایی نمودند. شایان ذکر است که در مورد 15 راهبرد در مرحل سوم پانل متخصصان به اجماع رسیدند. داده های جدول 3 نشان می دهد که سطح موافقت اعضای پانل در رابطه با تجاری سازی نتایج تحقیقات دانشگاهی بیش از 80 درصد بوده است.